Тема.   ФигыльлЩрне кабатлау

 

Максат УкучыларныЈ фигыль турындагы белемнЩрен ныгыту, гомумилЩштерЇ, фигыльлЩрне сййлЩмдЩ дйрес кулланырга ййрЩтЇ;сййлЩм теллЩрен ЇстерЇ; белем         »Щм тЩрбия биргЩн мЩктЩпкЩ ихтирам »Щм горурлану хислЩре тЩрбиялЩЇ. –и»аз НЩсыйхЩт (Р. ФЩхретдин)

МЩктЩп турында укучыларныЈ иншалары, фотокарточкалар, рЩсемнЩр, мЩкальлЩр китабы, карточкалар, магнитофон.

 

Тактада  Гыйлем – кЇЈел кЇзен ачар, наданлык – караЈгылыкны бетерер. КешелЩрнеЈ ййзенЩ нур,кЇЈеллЩренЩ шатлык китерер. Ашлыклар йчен яЈгыр никадЩр кирЩкле булса, адЩм баласы йчен дЩ гыйлем шул рЩвештЩ кирЩклЩдер.

 

Ризаэтдин ФЩхретдин

 

1 Кереш йлеше

 

ДЩреснеЈ темасы, максаты, эш тЩртибе белЩн таныштыру.

Тактада язылган Р. ФЩхретдин сЇзлЩрен укып чыгу, мЩгънЩсен аЈлату.

Укытучы.

-  Ни йчен безнеЈ дЩрес нЩкъ менЩ шушы сЇзлЩр белЩн башланып китЩ?

       Укучылар —авабы. Гыйлем турында сййлЩшЩбез икЩн, ул - уку, белем алу, гыйлемле булу дигЩн сЇз.  БезнеЈ белем оябыз - мЩктЩбебезнеЈ  быел юбилее – аЈа 50 яшь тула.

Укытучы  ДимЩк, без бЇген сезнеЈ белЩн фигыльлЩр темасын мЩктЩп темасы белЩн бергЩ Їреп барачакбыз. Фигыль  - безнеЈ сййлЩмебездЩ иЈ кЇп кулланыла торган сЇз тйркеме. МЩктЩп тормышы да алардан башка була алмый.

 

2 Тйп йлеш

ТйркемнЩрдЩ эш (“ЗирЩклЩр”, “Тапкырлар”, “БелемлелЩр”)

 

А) ФигыльлЩр кулланып, мЩктЩбебез турында кечкенЩ хикЩялЩр тйзеп сййлибез.

1 нче тйркем – ЇткЩн заманда (тарихы)

2 нче тйркем – хЩзерге заманда (бЇгенгесе)

3 нче тйркем – килЩчЩк заманда (килЩчЩге)

УкучыларныЈ —аваплары тыЈлана.

      1 нче тйркем. БезнеЈ мЩктЩбебез 1954 нче елда тйзелгЩн. Беренче директоры БикчЩнтЩев Г. Д.булган. Ул мЩктЩп белЩн 1954-1962 нче елларда —итЩкчелек иткЩн. Беренче тапкыр соЈгы кыЈгырау бЩйрЩме 11 укучы йчен булган. Быел безнеЈ мЩктЩп укучылары район »Щм шЩ»Щр олимпиадаларында 32 призлы урын алды.

2 нче тйркем. БЇгенге кйндЩ мЩктЩптЩ 1011 укучы укый,  65 укытучы укыта. МЩктЩбебез 2 сменада эшли. Без тйрле фЩннЩрдЩн тирЩн белем алабыз, тЇгЩрЩклЩргЩ бик телЩп ййрибез. КитапханЩдЩ кызыклы китаплар укыйбыз. АшханЩдЩ тЩмле ризыклар белЩн сыйланабыз. БЩйрЩмнЩрдЩ кЇЈелле кичЩлЩр ЇткЩрЩбез.

3 нче тйркем. КилЩчЩктЩ безнеЈ мЩктЩбебез тагын да зуррак уЈышларга  ирешер. Укучыларыбыз республика »Щм дйнья олимпиадалары »Щм ярышларында катнашыр »Щм —иЈЩр.

НЩти—Щ ясау. ФигыльлЩрнеЈ ничЩ заман формасы бар? Кайсы фигыль тйркемчЩлЩре генЩ заман категориясен ала? (ХикЩя »Щм сыйфат фигыльлЩр)

 

Щ) Фигыль тйркемчЩлЩре турында алган белемнЩрен искЩ тйшерЇ.

ТйркемнЩрдЩ эш. Тйрле фигыль тйркемчЩлЩре кулланып, кечкенЩ кЇлЩмле хикЩялЩр тйзЇ.

1 нче тйркем – Беренче укытучым.

2 нче тйркем – МЩктЩбем горурлыгы.

3 нче тйркем – Яраткан фЩнем.

НЩти—Щ ясау. ФигыльлЩр ничЩ тйркемчЩгЩ бЇленЩ? Затланышлы »Щм затланышсыз фигыльлЩрне санап чыгу. 

Б) МЩктЩп турында шигырь укыла, укучылар фигыльлЩрне язып баралар, тйркемчЩлЩрен билгелилЩр.

Кайчан гына син, мЩктЩбем,

Кабул иттеЈ кочагыЈа

ХЩреф танып, укый – яза

Белми идек ул чагында.

Дустыбыз булды Щлифба

ДЩфтЩрлЩр, калЩм, партабыз

Белем биргЩн мЩктЩбебезне

ХйрмЩтлибез, яратабыз.

Туган телнеЈ матурлыгын,

Бйеклеген, гадилеген

АЈларга да син ййрЩттеЈ

ХалкыбызныЈ да»илыгын.

Нык канатлар кирЩк безгЩ

Тормыш ЇрлЩрен менЩргЩ

Зур ЇскЩч син мЩктЩбебезне

ХйрмЩткЩ, данга кЇмЩргЩ.

 

В) Белем турында мЩкальлЩр, ЩйтемнЩр ЩйтЇ, фигыльлЩрне табу.

 

Г) “КЇЈелле тЩнЩфес” (“Дйньяда иЈ матур ил “ —ыры башкарыла)

 

Д) Карточкалар белЩн эш. Фигыль юнЩлешлЩрен дйрес билгелЩЇ.

НЩти—Щ ясау.

 

Е) Боерык фигыльлЩр кулланып, мЩктЩптЩ Їз – ЇзеЈне тоту кагыйдЩлЩрен ЩйтергЩ.

 

Ж)”Фигыль“ темасына тестлар.

1.ФигыльгЩ туры килгЩн билгелЩмЩне кЇрсЩтегез.

А) предметныЈ билгесен белдерЩ;

Б) предметны белдерЩ

В) предметныЈ эшен, хЩрЩкЩтен белдерЩ

2 Кайсы фигыль юнЩлешенеЈ кушымчасы юк?

А) кайтым

Б) тйп

В) уртаклык юнЩлеше.

3 Кайсы юнЩлештЩ ЇтЩЇче эшне кем белЩндер бергЩлЩп эшли?

А) тйп

Б) тйшем

В) уртаклык

4 Затланышлы фигыльлЩр.

А) хЩл ф., исем ф., боерык ф.

Б)хикЩя, боерык, шарт ф.

В) хикЩя, боерык, инфинитив.

5 Киек казлар оча кЇктЩ,

ТЇшлЩренЩ —иллЩр урала (ШнЩс Исхаков)

Бу шигырь юлларында фигыльлЩр нинди —ймлЩ кисЩге булып килгЩн? 

А) ия

Б) хЩбЩр

В) тЩмамлык

6 –ЩмилнеЈ кайтуын ата – анасы тЇземсезлек белЩн кйтЩ иде. (Нур ШхмЩдиев) Кайтуын фигыле нинди —ймлЩ кисЩге булып килгЩн?

А)ия

Б) хЩбЩр

В) тЩмамлык

7 Кайтты, бирде, алды. ФигыльлЩрнеЈ зат – санын билгелЩргЩ.

А) 2 зат, б.с.

Б) 3 зат, б.с.

В) 2 зат, к.с.

8 Шарт фигыль нЩрсЩ белЩн тйрлЩнми?

А) зат – сан

Б) заман белЩн

В) барлык – юклык

9 Кагу – сугу, ару – талу – ясалышлары ягыннан бу фигыльлЩр

а) тамыр

б) парлы

в) кушма

10 КиемеЈЩ карап каршы алалар,

АкылыЈа карап озаталар. (МЩкаль)

Болар мЩгънЩлЩре буенча нинди фигыльлЩр?

А) синоним

Б) антоним

В) омоним

 

3 ДЩрескЩ нЩти—Щ ясау

 Фигыль турында нЩрсЩлЩр белдек?

 

Тактадагы —ймлЩлЩрдЩн фигыльлЩрне табып, морфологик анализ ясарга. 2 укучы тактада эшли.

* 1-2 фигыльне барлык тйркемчЩлЩргЩ дЩ куярга.

 

4 ДЩрескЩ йомгак ясау

 ТйркемнЩрнеЈ эшен бЩялЩЇ, Їз – ЇзеЈЩ билгелЩр кую.

 

5 ий эше.

 КагыйдЩлЩр дЩфтЩрен тулыландырырга.

2-3 фигыльне барлык тйркемчЩлЩргЩ дЩ куярга.

 

Добавить комментарий

Заголовок

Текст (Обязательное поле)

Ваше имя (Обязательное поле)

Адрес электронной почты (если имеется)

Ваша персональная страничка (если имеется)

Введите код, который указан на картинке: